علاوه‌بر اظهارات رئیس سازمان توسعه تجارت که به‌نظر می‌رسد با تردید درباره تداوم روش فعلی فروش خودروهای خارجی صحبت کرده، پیگیری از فعالان عرصه واردات خودرو نیز از تغییر شیوه فروش وارداتی‌ها حکایت دارد.

هرچند رئیس سازمان توسعه تجارت ایران در نشست خبری شنبه‌شب خود اعلام کرده «عرضه خودروهای وارداتی احتمالا در بستر سامانه ادامه می‌یابد» اما اولا از کلمه «احتمالا» استفاده کرده و ثانیا در ادامه گفته که «ممکن است روش‌های عرضه متفاوت شود.»

از این اظهارنظر معاون وزیر صمت دو برداشت کلی می‌توان داشت. نخست‌این‌که سامانه تخصیص خودروهای وارداتی سر جای خود می‌ماند؛ اما کارکرد فعلی را نخواهد داشت.

درحال حاضر صفر تا صد سیاست‌های مربوط به‌عرضه خودروهای وارداتی را وزارت صمت با عنایت به‌دستورالعمل شورای‌رقابت تعیین می‌کند؛ به‌نحوی که واردکنندگان اختیاری در تعیین قیمت و نحوه و تعداد عرضه محصولات خود ندارند. حالا اگر این سناریو پیاده شود، قیمت‌گذاری و فروش خودروهای خارجی به‌واردکنندگان واگذار خواهد شد؛ منتها در راستای شفاف‌سازی، تمام عرضه‌ها در سامانه انجام می‌شود. به‌عبارت بهتر، سامانه دیگر کارکرد فعلی را ندارد و تنها از خودروهای وارداتی (جهت فروش) میزبانی خواهد کرد.

با این حساب اتفاقی مشابه سامانه یکپارچه تخصیص خودروهای داخلی رخ می‌دهد. این سامانه نیز برخلاف کارکرد قبلی (که زمان و تعداد فروش خودروهای داخلی را وزارت صمت تعیین می‌کرد) در حال حاضر تنها سکویی برای فروش است و خودروسازان بنا به‌تشخیص و صلاحدید خود اقدام به‌فروش در این سامانه می‌کنند. اما سناریوی دوم این است که سامانه تخصیص خودروهای خارجی کلا تعطیل شود و واردکنندگان در بسترهای مخصوص خود اقدام به‌عرضه محصولات‌شان کنند.

این‌که رئیس سازمان توسعه تجارت از کلمه «احتمالا» درباره ادامه فروش خودرو در سامانه یکپارچه استفاده کرده، می‌تواند نشان‌دهنده تردید وزارت صمت درباره ادامه فعالیت این سامانه باشد. رخ دادن این سناریو نیز به‌معنای آزاد شدن فروش خودروهای وارداتی است؛ منتها این‌جا واردکنندگان می‌توانند در سکوهای فروش مخصوص خود اقدام به‌عرضه کنند.

به‌هر حال هرکدام از این دو سناریو رخ بدهد، در اصل ماجرا یعنی آزاد شدن فروش خودروهای وارداتی تفاوتی ایجاد نمی‌کند. آزاد شدن فروش تنها به‌معنای این نیست که واردکنندگان اختیار عرضه محصولات‌شان را به‌دست بگیرند، بلکه آزادسازی قیمت را نیز در بر می‌گیرد. به‌عبارت بهتر، به‌نظر می‌رسد قرار است فروش خودروهای وارداتی به‌نقطه صفر بازگشته و در همان بستر کلاسیک قرار بگیرد. تا قبل از ممنوعیت واردات خودرو در سال ۱۳۹۷ که نه سامانه‌ای برای فروش خودروهای وارداتی وجود داشت و نه خبری از قرعه‌کشی بود، هریک از واردکنندگان با شیوه مخصوص خود اقدام به‌فروش محصولات‌شان می‌کردند.

در آن دوران، نه زمان عرضه خودروها دستوری بود نه قیمت آن‌ها؛ از همین رو خودروهای خارجی عملا در یک بستر آزاد فروخته و عرضه می‌شدند.

پس از پایان ممنوعیت ۵ ‌ساله واردات خودرو، سیاستگزار تصمیم گرفت شیوه کلاسیک را کنار بگذارد و فروش خودروهای وارداتی را نیز دستوری کند. در شیوه جدید، واردکنندگان نه اختیاری در تعیین زمان و تعداد خودروهای خود دارند و نه می‌توانند تعیین قیمت کنند.

آن‌ها همچنین باید خودروهای خود را با قیمت و سود مشخصی که سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان تعیین می‌کند، عرضه کنند. به‌همین دلیل رقابت خاصی بین واردکنندگان خودرو شکل نگرفته و همه تحت لوای سیاستگزار، خودروهای خود را عرضه می‌کنند. حالا ظاهرا قرار است این شیوه تغییر کرده و مدل کلاسیک فروش جایگزین شود.

کاهش قیمت ۷ میلیون‌تومانی تارا اتومات

خودروهای داخلی روز گذشته افت بهای یک تا ۷ میلیون‌تومانی را تجربه کردند. جایی که پادرا پلاس (۱۴۰۲) با ۷ میلیون‌تومان کاهش ۷۲۰ میلیون‌تومان، تارا اتومات (۸۵ گانه) (۱۴۰۳) با ۷ میلیون‌تومان کاهش ۹۲۳ میلیون‌تومان، دنا پلاس اتومات (۸۵ گانه) (۱۴۰۳) با ۶ میلیون‌تومان کاهش ۹۷۶ میلیون‌تومان، پژو ۲۰۷ دنده‌ای هیدرولیک (۸۵گانه) (۱۴۰۳) با ۵ میلیون‌تومان کاهش ۷۳۳ میلیون‌تومان و شاهین اتومات (۱۴۰۳) با ۴ میلیون‌تومان کاهش ۸۱۱ میلیون‌تومان قیمت‌گذاری شدند.

همچنین درمیان خودروهای چینی شاهد کاهش بهای ۳ تا ۱۵ میلیون‌تومانی بودیم. جایی که قیمت ام‌وی‌ام X۵۵ پرو (۱۴۰۳) با ۱۵ میلیون‌تومان کاهش به یک‌میلیارد و ۵۴۰ میلیون‌تومان، فونیکس آریزو ۶ پرو (۱۴۰۲) با ۱۵ میلیون‌تومان کاهش به یک‌میلیارد و ۵۸۰ میلیون‌تومان، فیدلیتی پرایم ۵ نفره (رینگ ۱۰ پره) (۱۴۰۳) با ۱۰ میلیون‌تومان کاهش به‌یک‌میلیارد و ۸۴۰ میلیون‌تومان، فونیکس FX پریمیوم (۱۴۰۳) با ۱۰ میلیون‌تومان کاهش به ۲ ‌میلیارد و ۱۷۰ میلیون‌تومان و جک J۴ (۱۴۰۳) با ۴ میلیون‌تومان کاهش به ۸۲۰ میلیون‌تومان رسید.

همچنین در میان خودروهای خارجی پریمیوم شاهد افت بهای ۵۰ میلیون‌تومانی بودیم. جایی که هیوندای توسان (۲۰۲۳) با ۵۰ میلیون‌تومان کاهش ۴ میلیارد و ۶۵۰ میلیون‌تومان، کیا سلتوس (۲۰۲۳) با ۵۰ میلیون‌تومان کاهش ۳ میلیارد و ۷۰۰ میلیون‌تومان، تویوتا کرولا - ۱۲۰۰ سی‌سی (۲۰۲۳) با ۵۰ میلیون‌تومان کاهش ۳ میلیارد و ۴۰۰ میلیون‌تومان و سوزوکی سیاز (۲۰۲۳) با ۵۰ میلیون‌تومان کاهش ۲ میلیارد و ۳۰۰ میلیون‌تومان ارزش‌گذاری شدند.

از طرفی در گروه خودرهای خارجی لوکس، شاهد تغییر قیمتی نبودیم و اغلب خودروهای این گروه با ثبات بها به‌کار خود ادامه دادند.